Informeel leren helpt je medewerkers om op een flexibele manier te investeren in hun talent en groei. Maar hoe bevorder je informeel leren als hr-verantwoordelijke of zaakvoerder? Enkele leerexperts delen hun best practices.
In de studie ‘De kracht van informeel leren’ (in het Nederlands - en Français) onderzocht Agoria de algemene ‘leergoesting’ en de mate waarin informeel geleerd wordt in de Belgische technologiesector. Cevora organiseerde een rondetafelgesprek om de inzichten te toetsen aan de praktijk van andere PC 200-sectoren. Deze gasten schoven aan bij onze gespreksleider Maïté Dhalenne:
- Jérôme Robyns (Head of Expertise Team bij Cevora)
- Jolien Vanhamme (Talent Coach bij Agnitio)
- Liesbeth Bos (Teamlead Learning & Development bij Ypto)
- Lisamarie Van Bel (Learning Architect bij AE)
- Nele Havermans (Labour Market Expert bij Cevora)
- Stefanie Van Steenlandt (Quality & Education Manager bij Group-f)
- Veerle Vermeulen (Expert Learning & Development bij Agoria)
De deelnemers van Cevora’s rondetafelgesprek
Gezocht: sociaal kapitaal
Volgens de studie hebben werknemers sociaal kapitaal nodig voor hun professionele ontwikkeling. Een leeraanbod is slechts een begin. Ze willen anderen zien leren en hun leerervaringen delen. Het ijverigste leergedrag werd vastgesteld bij medewerkers die openlijk collega’s uit andere teams konden aanspreken om van hen nieuwe dingen te leren.
De stimulans om te leren – waaronder ook informeel leren – zit dus in eerste instantie in een motiverende sociale omgeving. En daarbij is een cruciale rol weggelegd voor de leidinggevende en leerleiderschap.
Leerleiderschap speelt een cruciale rol bij informeel leren.
De vele facetten van leerleiderschap
Leerleiderschap creëert een gezonde omgeving voor spontaan leren, zonder dat het voor medewerkers als een verplichting aanvoelt. Leren moet dus zo laagdrempelig mogelijk worden. Dat kan je doen op allerlei manieren.
Leerleiderschap is dan ook een brede rol met verschillende aspecten:
- Medewerkers aanmoedigen om te leren én om die kennis ook toe te passen.
- Iedereen de kans geven om leerervaringen te delen (want zien leren doet leren).
- Vertrouwen en begrip tonen als het leerproces eens wat minder goed gaat en als er fouten worden gemaakt (een natuurlijk deel van het leerproces).
- Medewerkers helpen om de leeractiviteit en -methode te kiezen die bij hen past, en openstaan voor gesprekken om dat op te volgen.
- Het goede voorbeeld geven door regelmatig zelf te delen wat je geleerd hebt en via welke methoden je dat hebt aangepakt.
Leerleiderschap is een brede rol met verschillende aspecten.
Leerleiderschap in de praktijk: 5 tips van andere bedrijven
Tip 1: Creëer een veilig psychologisch leerklimaat
Sommige medewerkers associëren leren enkel met een saaie schoolse context of durven simpelweg niet om opleidingen te vragen. Zorg daarom dat je een psychologisch veilig leerklimaat aanbiedt.
Moedig medewerkers aan om hun leerbehoeften en opleidingswensen te uiten in gesprekken met hun leidinggevenden – ook al hebben ze nog geen concreet traject in hun hoofd. In een volgende stap kunnen ze dan samen, op basis van die behoeften, een gepaste leermethode bepalen om ook écht van start te gaan.
Zijn er bepaalde medewerkers die gedreven tijd en energie investeren in hun professionele groei? Toon dan je oprechte waardering, zodat ook je andere medewerkers weten dat leren aangemoedigd wordt. Geef ze een speciale vermelding op je intranet, een schouderklopje of – zo eenvoudig kan het zijn – een welgemeend compliment.
“Informeel leren is een gedeelde verantwoordelijkheid. Eerst creëer je het leerklimaat vanuit je organisatie en zorg je dat iedereen het aanbod kent. Daarna neem je de leidinggevenden mee in het verhaal, zodat ze hun medewerkers kunnen stimuleren en ondersteunen in hun prille groeimindset.”
Stefanie Van Steenlandt (Group-f)
Tip 2: Stimuleer kennisdeling
Kennis en ervaringen delen is essentieel om je (informele) leercultuur te bevorderen. Door medewerkers met verschillende expertises in hetzelfde team te plaatsen, bijvoorbeeld, ontstaat een kruisbestuiving aan ideeën.
Een andere tip: laat je medewerkers hun leerervaringen delen via verschillende kanalen: je nieuwsbrief, een online platform, regelmatig teamoverleg … Zo zullen ze ook sneller te weten komen bij wie ze terechtkunnen voor specifieke kennisvragen. Het resultaat: een sterk leernetwerk zonder barrières.
“We geven medewerkers een duidelijk kader en zoveel mogelijk autonomie. Als werkgever stimuleren we een succesvolle leercultuur en moedigen we learning fel aan via incompany-opleidingen, ‘lunch & learns’, ons e-learningplatform, webinars en interne kennisdeling.”
Jolien Vanhamme (Agnitio)
Tip 3: Stimuleer je medewerkers in hun autonomie
“Ik moest deze opleiding volgen van mijn leidinggevende” leidt vaak niet tot de gewenste leerimpact. Kennis blijft namelijk langer hangen als medewerkers zelf inspraak hebben in hun leerproces.
Door medewerkers actief te betrekken bij de bepaling van hun leerdoelen, verhoog je hun motivatie. Dat betekent ook dat je hen regelmatig feedback vraagt over de leermogelijkheden in je bedrijf – bijvoorbeeld via het leerplatform zelf, teammeetings, regelmatige surveys, het intranet, een speciaal kanaal op Teams …
“De hulp en steun van de leidinggevende blijft cruciaal. Voor sommigen is het niet evident om hun professionele ontwikkeling in eigen handen te nemen. Toon hen dat leren op de werkvloer zinvol is, want ‘een opleiding volgen om een opleiding te volgen’ is voor iedereen tijdverlies.”
Jérôme Robyns (Cevora)
Tip 4: Ondersteun leidinggevenden
Geef je leidinggevenden de tijd en middelen die ze nodig hebben om medewerkers te sturen in hun professionele ontwikkeling. Je kan bijvoorbeeld een mentortraining aanbieden, een communicatieopleiding inplannen of leidinggevenden regelmatig laten samenzitten om hun ervaringen als leerstimulator te delen.
En vergeet hun voorbeeldfunctie niet: ook leidinggevenden hebben af en toe een duwtje in de rug nodig om een opleiding te volgen.
“Momenteel bouwen we onze leercultuur verder uit om onze teams in de toekomst nog meer te stimuleren. Zo is het de bedoeling om per afdeling een leerkaart te ontwikkelen die leidinggevenden helpt om medewerkers te ondersteunen in hun leerproces.”
Liesbeh Bos (Ypto)
Tip 5: Communiceer over de leermogelijkheden
Investeer in een relevant opleidingsaanbod en centraliseer het op een toegankelijke plek (bijvoorbeeld een online leerplatform).
Dan volgt een nóg belangrijkere stap: praat erover. Laat je medewerkers weten dat er een opleidingscatalogus is, bij wie ze een mentorprogramma kunnen volgen, wanneer er een workshop of conferentie plaatsvindt … Communiceer ook duidelijk over leerdoelen, hoeveel uren iedereen mag leren en hoeveel budget het bedrijf daarvoor kan vrijmaken.
“Als werkgever is het aangewezen om zelf leermogelijkheden aan te reiken en bewustzijn te creëren. Anders weten je medewerkers gewoon niet waar hun leerpad begint. Daarna ligt het ownership bij hen, maar we blijven onze medewerkers natuurlijk wel ondersteunen in het bepalen en behalen van hun leerdoelen.”
Lisamarie Van Bel (AE)
Informeel leren stimuleren: samengevat
Informeel leren stimuleren in je bedrijf vraagt om een doordachte aanpak. Door te focussen op leerleiderschap zorg je voor heldere communicatie en een veilig leerklimaat, waarin iedereen spontaan kennis verwerft en deelt. Wakker de autonomie van je medewerkers aan, maar zorg ook dat leidinggevenden de juiste ondersteuning bieden – en daarbij hun voorbeeldrol niet uit het oog verliezen.
De kracht van informeel én formeel leren
Een combinatie van informele en formele leermomenten zorgt voor werksterke bedienden op de werkvloer. Zoek je een formele opleiding met een docent? Bekijk dan ons (sectorgerichte) opleidingsaanbod of vraag een premie aan.